تحول موضوعی و فکری شعر معاصر فلسطین بین سالهای 1917 تا 1967 م.

تحولات فلسطین که یکی از مهم ترین اتفاقات سیاسی تاریخ معاصر است، توانست در ادبیات معاصر عرب تأثیرات چشمگیری بگذارد. تأثیراتی که برای پیدایش هر یک از آنها نیاز به سپری شدن سالیان متمادی بود. براین اساس ادبیات فلسطین در قالب سه دوره تاریخی بررسی می شود: 1ـ دوره حکومت عثمانی ها 2ـ دوره قیومیت بریتانیا بر فلسطین 3ـ دوره حکومت صهیونیست ها و فلسطین آغاز آوارگی فلسطینیان شعر در دوره اول به علت توجه افراطی به هنرهای بدیعی ، دچار ضعف شد و به علت عدم توجه ترک ها به زبان عربی ، شعر در سراشیبی انحطاط قرار گرفت. شعر فلسطین در دوره دوم حیات خود با صدور اعلامیه بالفور که شرایط را برای تشکیل سرزمین یهود فراهم می کرد مصادف بود. این برهه از تاریخ فلسطین، آکنده از مبارزات مردمی است که گسترده ترین شکل آن در سال 1936 به وقوع پیوست و سه سال به طول انجامید شاعران در این مرحله دیگر برای حاکمان شعر نمی سرودند بلکه برای مردم و همراه آنان زندگی می کردند. در این مرحله، شاعران با کاربرد موضوعاتی نظیر وعده بالفور، مذمت دلالان، غفلت رهبران و... بالاترین نقش را در توسعه بیداری عمومی ایفا می کردند. دوره سوم که با فاجعه 1948 یعنی تأسیس دولت اسرائیل در فلسطین آغاز می شود، تحولی ژرف در ادبیات معاصر این کشور پدید آورد. تلاش های مذبوحانه صهیونیست ها که در سایه حمایت های استعمار پیر بریتانیا هر لحظه گسترش می یافت، توانست تحرکی نوین در موضوعات شعر معاصر فلسطین پدید آورد. در نتیجه تجربه ی تراژدی گونه ای که در این برهه از زمان شکل گرفت، موضوعات جدیدی مثل تبعید، آوارگی، بازگشت، مبارزه طلبی، آزادیخواهی و... به شعر فلسطین راه پیدا کرد. از آن پس شعر پیوندی ناگسستنی با توده مردم برقرار کرد و گام های مبارزان را در پیشبرد جنبش ملی استوار تر ساخت.